Dekabr oyida aholi tomonidan sezilgan inflyatsiya darajasi o‘tgan oyga nisbatan tezlashib, 14,7 foizni tashkil etdi. Bu 2023-fevralidan buyon eng yuqori ko‘rsatkich. Oy davomida aholiga eng ko‘p go‘sht, sut, benzin, elektr energiyasi va tabiiy gaz narxi oshgani sezildi.
2024-yil davomida 8289 ta holatda elektr va tabiiy gazdan noqonuniy foydalanildi, ularda 1 trln 409 mlrd so‘m zarar yetkazildi. Qoidabuzarlik qilgan 51 ta gaz zapravkaning litsenziyasi bekor bo‘ldi, 1,5 mingdan ortiq iste’molchiga bayonnoma tuzildi.
Toshkent viloyati Ohangaron tumanida joylashgan mineral o‘g‘it sexi noqonuniy ravishda tabiiy gazdan foydalanib, 8,7 mlrd so‘m zarar yetkazgani aniqlandi. To‘plangan hujjatlar tegishli organlarga yuborildi.
Tabiiy gazdan foydalanadigan idoraviy va munitsipal uy-joy fondidagi, yuridik shaxslar yotoqxonalaridagi, ko‘p kvartirali uylarni boshqarish organlaridagi lokal qozonxonalarga yetkazib beriladigan tabiiy gaz narxi pasaytirildi.
Buxoro viloyati Kogon tumanida issiqxona mas’ullari gaz quvuriga yashirincha ulanib, 8,85 mlrd so‘m zarar yetkazgani ma’lum bo‘ldi. Daliliy ashyolar va hujjatlar tegishli organlarga yuborildi.
2025-yilda davlat budjetidan elektr energiyasi, tabiiy gaz narxlaridagi tafovutni qoplash va issiqlik korxonalariga subsidiyalar uchun 12,3 trln so‘m ajratilishi rejalashtirilmoqda. Hukumat tariflar oshgani va 2025-yilda yana oshishiga qaramay, gaz hamda elektr energiyasi narxlarini subsidiyalashda davom etmoqchi.
Namangan viloyatida tadbirkor quvur orqali gaz tarmog‘iga o‘zboshimchalik bilan ulanib, 3,22 mlrd so‘mlik tabiiy gazdan noqonuniy foydalangani aniqlandi. Shu kabi holat Sirdaryo viloyatida ham kuzatildi. Hujjatlar tegishli tashkilotlarga yuborildi.
2024-yil 1-noyabrgacha tadbirkorlarga elektr energiyasi va tabiiy gaz iste’moli miqdorlariga nisbatan shartnomaviy limitlarni oshirish va undan ortishiga yo‘l qo‘yilgan taqdirda ortiq iste’mol qilingan elektr energiyasi hamda tabiiy gaz uchun qo‘shimcha to‘lovni kamida 10 baravarga kamaytirish choralari ko‘riladi.
May oyida O‘zbekistonda 971 ta holatda iste’molchilarning tabiiy gaz va elektr energiyasidan noqonuniy foydalangani aniqlandi. Bunda davlat manfaatlariga 67,8 mlrd so‘mlik zarar yetkazilgan. Bunday holatlarning eng ko‘pi Navoiy, Surxondaryo va Andijon viloyatlariga to‘g‘ri keldi.
2024-yilning yanvar-fevral oylarida iste’molchilar 88,5 mln metr kub tabiiy gaz (132,7 mlrd so‘m) va 77,3 mln kilovatt⋅soat elektr energiyasidan (qariyb 83 mlrd so‘m) noqonuniy foydalangani aniqlandi. Uning natijasida 215 mlrd 648 mln so‘m zarar yetkazilgan.
O‘zbekistonda sentabr oyi davomida 111 mlrd 428 mln so‘mlik elektr energiyasi va tabiiy gazdan noqonuniy foydalanish holatlari aniqlandi. Bunday holatlarning eng ko‘pi Samarqand, Farg‘ona va Toshkent viloyatlari hissasiga to‘g‘ri keladi.
Jizzax, Toshkent hamda Buxoro viloyatlarida tabiiy gazga noqonuniy ulanib olganlikda gumonlanayotgan tadbirkorlar aniqladi. Ular jami 673,4 ming kub metr gazdan ruhsatsiz foydalangan. Oqibatda davlat va jamiyat manfaatlariga 545,3 mln so‘m zarar yetgan. Hozirda holatlar tergov ostida.
O‘zbekiston Turkmanistondan tabiiy gaz importini oshirish bo‘yicha kelishuvga erishdi. Uch oy ichida 1,5 mlrd kub metrga yaqin gaz import qilinishi rejalashtirilgan, bu esa qish mavsumida taqchillikni qoplashga yordam beradi.
Andijonda tadbirkor tegishli hujjatlarsiz aholi uchun tortilgan tabiiy gaz tarmog‘iga ulanib, yashirin ohak sexi ochgan. Bu vaqtda u 1 mln 642 ming kub tabiiy gazni noqonuniy sarflangan, bu 2 mingta xonadonning bir oylik gaziga teng.
Seshanba kuni issiqxonalari gazdan uzilgan tadbirkorlar norozilik bildirib, Toshkentda to‘plandi. «Gazeta.uz» muxbirining xabar berishicha, turli hududlaridan kelgan o‘nlab tadbirkorlar dastlab prezident Administratsiya rahbari bilan ko‘rishishga uringan, biroq ular Vazirlar Mahkamasiga yo‘naltirilgan.
5 oktabr kuni ta’mirlash ishlari sabab poytaxtda Mirobod, Bektemir, Chilonzor tumanlarining turli ijtimoiy obyektlari va ishlab chiqarish korxonalari tabiiy gazdan uziladi. Toshkent viloyatining ayrim tumanlarida 45 mingga yaqin aholi xonadonlariga vaqtincha tabiiy gaz yetkazib berilmaydi.
Shu kunlarda tabiiy gaz iste’molchilariga tarmoqdan uzilishi haqida SM-xabarnomalar kelmoqda. «Hududgazta’minot» ma’lum qilishicha, gaz uskunalarini masofadan nazorat qiluvchi yangi dasturiy ta’minot ishga tushgan va uning yordamida uskunalari texnik nazoratdan o‘tmagan xonadon egalari ogohlantirilmoqda.
15 iyuldan boshlab O‘zbekistonda budjet tashkilotlari, kompaniyalar, issiqlik elektr stansiyalari va boshqa yuridik shaxslar uchun elektr energiyasi va tabiiy gaz iste’moli uchun narxlar oshiriladi. Aholi uchun tariflar o‘zgarishsiz qoldiriladi. Ijtimoiy me’yor hozircha joriy qilinmaydi.
O‘zbekistonda tabiiy gazni markazlashgan tartibda xarid qilish va sotish, shuningdek, yagona eksportchi vazifasini bajarish uchun UzGasTrade kompaniyasi tashkil etilmoqda. Hozir bu bilan «O‘ztransgaz» shug‘ullanadi. UzGasTrade ustav kapitali davlat budjetidan ajratiladigan subsidiya hisobidan shakllantiriladi.
1 iyuldan elektr energiya va gaz iste’moli uchun narxlarni «ijtimoiy norma» asosida belgilash kutilmoqda. Muhokamaga e’lon qilingan hukumat qarori loyihasiga ko‘ra, amaldagi narxlar oshadi. Shuningdek, belgilangan normadan ko‘proq ishlatganlar har bir qo‘shimcha kVt soat elektr energiya uchun — 2 baravar, har bir qo‘shimcha kub metr gaz uchun esa — 5 baravar miqdorida to‘lov qiladi. Narxlar 2024−2025 yillardan inflyatsiya darajasiga indeksatsiya qilinadi, 2026 yildan esa erkinlashtiriladi.
Qo‘shimcha imkoniyatlardan foydalanish uchun saytda ro‘yxatdan o‘ting